„Oberwało” się po II Wojnie Światowej Alejom Ujazdowskim.

24 lutego 1945 roku Życie Warszawy poinformowało, że w dowód wdzięczności za radziecki wkład w odbudowę stolicy dwa dni wcześniej Tymczasowy Rząd Rzeczypospolitej Polskiej podjął decyzję o przemianowaniu Alej Ujazdowskich na Aleje Józefa Stalina.

Zaiste, wielki to musiał być wkład zważywszy na to, że Armia Czerwona z jednostkami Wojska Polskiego zajęła Warszawę nieco ponad miesiąc wcześniej.

Grób generała Waszkowskiego na Powązkach Wojskowych.

28 maja 1945 roku przed bramą Parku Ujazdowskiego, naprzeciwko Alei Róż, pochowano generała Aleksandra Waszkiewicza poległego w trakcie bitwy pod Budziszynem w kwietniu 1945 roku.

Pośrednim sprawcą śmierci Waszkiewicza był inny generał, Mówiono o nim, że się kulom nie kłaniał.

Plan bitwy przygotował marszałek Iwan Koniew a sukces miał firmować, kreowany na bohatera nowej Polski, generał Karol Świerczewski. Jednak gdy stężenie „animuszu bojowego” we krwi „Waltera” osiągnęło około trzech promili, uznał, że zarzuci plan Koniewa i sam pokieruje walką.

Bitwa pod Budziszynem zakończyła się wielką klęską. 2 Armia Wojska Polskiego straciła 57% swoich czołgów i dział pancernych oraz ponad 20% artylerii, a straty w ludziach wyniosły 4902 poległych, 2798 zaginionych bez wieści i 10 532 rannych, co stanowiło aż 27% wszystkich strat poniesionych przez całe ludowe Wojsko Polskie od października 1943 do maja 1945. (Dane podaję za Wikipedią).

Sytuację uratował marszałek Koniew. Przybywszy do sztabu 2 Armii polecił ułożyć nasączonego animuszem generała Świerczewskiego w ziemiance na pryczy, a sam zabrał się za naprawianie błędów.

Urodzony w Białowieży generał Aleksander Waszkiewicz został, podobnie jak Karol Świerczewski, oddelegowany do Wojska Polskiego z Armii Czerwonej. W czasie budziszyńskiej bitwy dostał się do niewoli niemieckiej i został w okrutny sposób zamordowany.

Umieszczenie jego grobu w tak spektakularnym miejscu jak Aleje Ujazdowskie, przepraszam, Aleje Józefa Stalina, miało przypominać mieszkańcom, którzy generałowie są słuszni, a którzy to reakcja.

Władze uznały, że wszystkie te działania to za mało.

1 marca 1946 Życie Warszawy zamieściło notatkę o konkursie na budowę pomnika-mauzoleum dla upamiętnienia walk wojsk polskich i zwycięstwa nad Niemcami.

1 marca 1946 Życie Warszawy zamieściło notatkę o konkursie na budowę pomnika-mauzoleum dla upamiętnienia walk wojsk polskich i zwycięstwa nad Niemcami.

Cytuję: (…) Szczególnie silnie ma być zaakcentowana idea zwycięstwa i braterstwa broni z Armią Czerwoną (…).

Jako lokalizację dla pomnika wskazano Park Ujazdowski.

Rok później konkurs rozstrzygnięto.

Pierwsze miejsce zajął projekt Jerzego Jarnuszkiewicza, Jana Knothe i Bohdana Lacherta. W założeniu architekci połączyli pomnik, mauzoleum i amfiteatr. W prasie pojawiły się szkice.

Projektu, na szczęście, nie zrealizowano. Patrząc na rozmiary, obawiam się, że niewiele by parku zostało.

Pierwsze miejsce zajął projekt Jerzego Jarnuszkiewicza, Jana Knothe i Bohdana Lacherta. W założeniu architekci połączyli pomnik, mauzoleum i amfiteatr. W prasie pojawiły się szkice.

Ostatecznie nie przystąpiono do realizacji monumentalnego założenia, ciało generała Waszkiewicza przeniesiono na Powązki Wojskowe i pochowano niedaleko generała Świerczewskiego, a w roku 1956 przywrócono nazwę Aleje Ujazdowskie.

Dzięki temu zaniechaniu, po roku 1989 nie byliśmy zmuszeni do przywracania stanu przedwojennego Parku Ujazdowskiego. Kto wie, czy znalazłyby się na to pieniądze?

*Arek*

https://www.facebook.com/ArktourWHU

http://www.zwiedzajznami.com.pl

• 

  

  Pierwsze miejsce zajął projekt Jerzego Jarnuszkiewicza, Jana Knothe i Bohdana Lacherta. W założeniu architekci połączyli pomnik, mauzoleum i amfiteatr. W prasie pojawiły się szkice…..