Mur getta wzdłuż ulicy Grzybowskiej, widok w kierunku wschodnim ze skrzyżowania z ulicą Żelazną
Bundesarchiv 101I-270-0298-07

Wiosną 1940 roku, pod pretekstem ochrony przed epidemią tyfusu, wokół zamieszkałej w większości przez Żydów Dzielnicy Północnej rozpoczęto budowę muru.

2 października 1940 roku zarządzeniem gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwiga Fischera dla ludności żydowskiej utworzono odrębna dzielnicę.

Jej granice w dużej części pokrywały się z linią wzniesionego muru.

Getto zostało zamknięte 16 listopada 1940.

Po zakończeniu II wojny światowej ocalałe z powstania w getcie oraz powstania warszawskiego wolnostojące mury żydowskiej dzielnicy zamkniętej przegradzające ulice zostały w całości wyburzone.

Zachowały się wyłącznie odcinki murów biegnącego pomiędzy posesjami a także wyznaczające granicę getta ściany przedwojennych budynków.

Ulica Sienna 55.

Pomiędzy Sienną 55 i Złotą 62 zachowały się fragmenty muru, który od 15 listopada 1940 do 20 listopada 1941 był granicą getta.

Ten ślad przeszłości został uratowany staraniem mieszkającego w pobliżu Mieczysława Jędruszczaka.

Gdy pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku mur miał zostać rozebrany, pan Mieczysław, żołnierz Armii Krajowej, poruszył niebo i ziemię oraz wszystkie możliwe urzędy by zachowany fragment ocalić.

Udało się.

Pan Mieczysław stał się strażnikiem tego miejsca.

Zwiedzający mieli okazję z nim rozmawiać gdy docieraliśmy na podwórko kamienicy.

Bardzo chętnie opowiadał i podsuwał księgę pamiątkową, w której można był znaleźć wpisy we wszystkich językach świata.

Ten ślad przeszłości został uratowany staraniem mieszkającego w pobliżu Mieczysława Jędruszczaka.

Niestety, do grupy z którą byłem przy murze w ostatnią niedzielę pan Jędruszczak już nie wyszedł.

Zmarł w marcu tego roku w wieku 94 lat, a na murze przybyła jeszcze jedna informacja… .

*Arek*

https://www.facebook.com/ArktourWHU

www.zwiedzajznami.com.pl

Ulica Złota 62 – murem getta jest fragment ściany przedwojennego budynku o wysokości ok. 6 metrów. Znajduje się na nim m.in. tablica pamiątkowa odsłonięta 26 maja 1992 przez prezydenta Izraela Chaima Herzoga podczas oficjalnej wizyty w Polsce, a także plan warszawskiego getta. Pojedyncze cegły pochodzące z tego fragmentu muru trafiły do Muzeum Historii Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie oraz do muzeów w Houston i Melbourne.

Ulica Złota 62 – murem getta jest fragment ściany przedwojennego budynku o wysokości ok. 6 metrów. Znajduje się na nim m.in. tablica pamiątkowa odsłonięta 26 maja 1992 przez prezydenta Izraela Chaima Herzoga podczas oficjalnej wizyty w Polsce, a także plan warszawskiego getta. Pojedyncze cegły pochodzące z tego fragmentu muru trafiły do Muzeum Historii Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie oraz do muzeów w Houston i Melbourne.

Ulica Sienna 55 – w tym miejscu granicę getta wyznaczał, istniejący już przed 1940, mur pomiędzy posesjami Sienna 53 i 55. Mur ma ok. 3 metrów wysokości.

Mur przegradzający Zielną na tle Chmielnej 45 i 43. Foto: Instytut Yad Vashem.

Pojedyncze cegły pochodzące z fragmentu muru trafiły do Muzeum Historii Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie oraz do muzeów w Houston i Melbourne.

Pojedyncze cegły pochodzące z fragmentu muru trafiły do Muzeum Historii Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie oraz do muzeów w Houston i Melbourne.

Pojedyncze cegły pochodzące z fragmentu muru trafiły do Muzeum Historii Holocaustu Jad Waszem w Jerozolimie oraz do muzeów w Houston i Melbourne.

Wylot Grzybowskiej na Graniczną. Widoczne ruiny budynku Graniczna nr 2. Foto: Archiwum Główne Akt Dawnych.

Ten ślad przeszłości został uratowany staraniem mieszkającego w pobliżu Mieczysława Jędruszczaka.

Ulica Sienna 55.

Mur getta wzdłuż ulicy Grzybowskiej, widok w kierunku wschodnim ze skrzyżowania z ulicą Żelazną Bundesarchiv 101I-270-0298-07 Bundesarchiv 101I-270-0298-07