Warszawskie ostańce. Mariańska 1.

Mariańska 1 _ 2Mimo, że cała przedwojenna zabudowa wokół budynku z adresem Mariańska 1 zniknęła, dom, wbrew wszystkiemu, trwa nadal. W przeszłości czyniono zakusy, by gmach wykreślić z rejestru zabytków, doprowadzić do rozbiórki, a działkę sprzedać ale, szczęśliwie, nic z tego nie wyszło.|

Budowę kamienicy, wzniesionej według projektu Henryka Juliana Gaya, ukończono w roku 1925. Realizacją projektu zajęła się firma budowlana Bracia Horn i Rupiewicz. Sygnatury projektanta i firmy budowlanej znajdziemy na fasadzie budynku. Inwestycję finansowała Kasa Chorych, gdyż to dla tej instytucji gmach był wznoszony. Informację o tym, kto był inwestorem odczytamy w kartuszu nad wejściem, a o tym, że w roku 1935 wprowadziła się do budynku Ubezpieczalnia Społeczna dowiemy się z napisu w tympanonie wieńczącym elewację frontową. Datę zmiany właściciela musimy ustalić sobie sami ale, o ile ktoś nie ma bana na Google, nie jest to trudne.

Mariańska 1W czasie II Wojny Światowej budynek znalazł się na terenie Małego Getta. Ulokowano w nim, założoną przez Lubę Blum Bielicką w roku 1940, Żydowską Szkołę Pielęgniarek. Szkoła była kontynuacją działającej przed wojną Szkoły Pielęgniarstwa przy Szpitalu Starozakonnych. Po akcji wysiedleńczej, gdy ta część miasta została z getta wyłączona, szkołę przeniesiono do budynku przy Gęsiej 33. Strój pielęgniarek przez długi czas gwarantował uczennicom bezpieczeństwo, jednak w roku 1943, gdy getto likwidowano, personel i uczennice rozstrzelano. Pielęgniarki na terenie getta przestały być potrzebne. Bardzo nielicznym, w tym założycielce szkoły, udało się przeżyć.

Szpital polowy, ulokowany w budynku w czasie Powstania Warszawskiego, stanowił zaplecze medyczne dla żołnierzy zgrupowania „Chrobry II” oraz cywilnych mieszkańców Warszawy.

Mariańska 1 _Gmach przetrwał wojnę bez większych uszkodzeń. Wprawdzie budynek błyskawicznie wyremontowano ale wobec planów gruntownej przebudowy tej części miasta wydawało się, że nie ma przed nim jasnej przyszłości. Planów jednak nie zrealizowano i tak gmach Kasy Chorych dotrwał szczęśliwie do roku 1975, kiedy to został uznany za zabytek i znalazł się na liście obiektów chronionych. Wprawdzie w roku 2002 podjęto próbę wykreślania go z listy ale wobec protestów, w tym generalnego konserwatora zabytków, do skreślenia nie doszło.

Od 2013 roku w przedwojennej kamienicy ma swoją siedzibę Centrum Medyczne CMP Mariańska.

I tak, pośród bloków z czasów PRL-u i drapaczy chmur zbudowanych w III RP, stoi architektoniczny relikt nieistniejącego świata przedwojennej Warszawy.

Biuro Przewodnickie *Arktour*

Terminy organizowanych przez nas wydarzeń znajdziecie Państwo na stronie: http://www.zwiedzajznami.com.pl

Można też zapisać się na listę mailingową i otrzymywać, raz lub dwa w miesiącu, wiadomość o nadchodzących wydarzeniach: www.zwiedzajznami.com.pl/newsletter

Informacje o ZOA

*Warszawy historia ukryta* to projekt realizowany przez miłośników Warszawy, będących jednocześnie przewodnikami miejskimi. Nie ograniczamy się do działalności w Internecie - można spotkać nas na ulicach Warszawy. Więcej na nasz temat można przeczytać w zakładce "Warszawy historia ukryta" . O działaniach, jakie podejmujemy w terenie, informujemy w zakładce "Wydarzenia".
Ten wpis został opublikowany w kategorii Śródmieście Północne i oznaczony tagami , , . Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.

Dodaj komentarz