Ulica Służewska. Pierwsza ulica, której nawierzchnia w całości została pokryta asfaltem.
Obecnie wyłożona kostką. Taki ironiczny uśmiech historii

Jako, że Warszawę mamy w budowie, a drogi w przebudowie, z uwagą przeczytałem statystyki o stanie nawierzchni w Paryżu Północy czyli w Warszawie międzywojennej.

W Przeglądzie Technicznym z roku 1938 natrafiłem na podsumowanie stanu nawierzchni drogowej w okresie dwudziestu lat niepodległości.

Autorem podsumowania był inżynier Heine.

Po odzyskaniu niepodległości obraz Warszawy odzwierciedlał kondycję całej Polski – Śródmieście zadbane ale zatrzymało się w rozwoju na końcu XIX wieku, natomiast dzielnice przyłączone w roku 1916 przypominały miasteczka powiatowe.

Układanie asfaltu na ulicy Mazowieckiej w roku 1894.

Między parterowymi domami łąki i pastwiska, brak kanalizacji i prądu, a co dopiero pisać o porządnych drogach.

Porównując zatem statystki z roku 1913 i 1923 okazuje się, że procentowo ilość nowoczesnych dróg i solidnych chodników była niższa niż przed I Wojną Światową.

Śródmieście było zabrukowane w całości ale 300 000 metrów kwadratowych drewnianej kostki brukowej znajdowało się w opłakanym stanie.

Asfaltowanie Chmielnej w roku 1926.

W 1867 z inicjatywy inżyniera Spornego powstał na ulicy Długiej pierwszy eksperymentalny odcinek nawierzchni, pokryty sześcioma rodzajami asfaltu, a później próbowano kryć asfaltem dłuższe odcinki ulic. Usiłowania te nie spotykały się z uznaniem władz carskich.

W związku z tym w roku 1913 w Warszawie znajdowało się około 6 500 metrów nawierzchni asfaltowej w złym stanie.

Drewniany bruk w bramie kamienicy przy Próżnej 12.

Autor podsumowania, inżynier Heine uważa, że rokiem przełomowym dla Warszawy był rok 1925, kiedy to asfaltem pokryto ulicę Służewską, a na skalę masową asfalt zaczęto stosować rok później.

Od tego momentu ulic z kostką drewnianą nie naprawiano ale pokrywano asfaltem. W wyniku tych działań na początku kwietnia 1938 roku było już tylko 40 000 metrów kwadratowych z kostką drewnianą i 507 000 nawierzchni ulic, pokrytych asfaltem.

Od 1928 roku całkowicie zrezygnowano z kostki drewnianej, a nowe ulice pokrywano asfaltem

W roku 1938 asfaltem pokryto również większość jezdni wylotowych z Warszawy oraz z nawierzchnią z kamieni polnych.

Drewniany bruk w bramie kamienicy przy Próżnej 12.

Niestety, w swoim zestawieniu, inżynier koncentruje się wyłącznie na kostce brukowej drewnianej i asfalcie, pomijając w statystyce inne rodzaje bruku.

Autor porównania z roku 1938 zauważa, że na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych przybyły nowe elementy powierzchni ulic, które do tej pory dzieliły się na jezdnie i chodniki, a gdy szersze, na trawniki na poboczu. Tymi elementami są parkingi i dróżki kolarskie.

Trawestując powiedzenie o Fenicjanach, możemy zauważyć, że ścieżki rowerowe i parkingi „wymyślono” na początku lat trzydziestych ubiegłego wielu ale dlaczego tak mało 😉

A czy wiecie Państwo, gdzie jeszcze dzisiaj można zobaczyć drewniany bruk, który kiedyś dominował na warszawskich jezdniach?

Kamienica Rodryga Mroczkowskiego.

Aby potupać po drewnianej kostce trzeba wybrać się na ulicę Mokotowską 57. Adres trudno przegapić, gdyż znajduje się pod nim jedna z bardziej interesujących kamienic warszawskich.

Wybudowana w stylu eklektycznym, czyli wszystkiego po trochu, na początku XX wieku dla Rodryga Mroczkowskiego wyróżnia się postaciami atlantów w strojach Krakowiaków i Górali.

Drewniany bruk odnajdziemy też w bramie kamienicy przy Próżnej 12.

Do tupania po drewnianym bruku zapraszał

*Arek*

https://www.facebook.com/ArktourWHU?ref=hl

http://www.zwiedzajznami.com.pl/

Mokotowska 57. Kamienica Rodryga Mroczkowskiego.

Mokotowska 57. Odbój i drewniany bruk w bramie.