Poniższy tekst to fragmenty artykułu opublikowanego na portalu http://www.sztetl.org.pl/

Link do pełnej treści znajduje się poniżej wpisu:

Biały Budynek przy ul. Twardej 6 został wzniesiony prawdopodobnie w połowie XIX wieku. Dwupiętrowy obiekt wraz z domami przy ul. Twardej 2 i Twardej 4 tworzył kompleks zabudowań z wolnym placem, kupionym przez Zalmana Nożyka, na którym kupiec ten wybudował prywatny dom modlitwy – jedyną ocalałą dziś synagogę w Warszawie.

Synagoga Nożyków i biały budynek.

Przed wojną w budynku mieszkała rodzina Melchiorów (Milechjarów) – kierownik ambulatorium Elja wraz z żoną Leą i dziećmi Taubą i Szmulem, oraz Mojżesz Dow Bursztyn – absolwent Seminarium Rabinackiego Tachkemoni i członek organizacji Betar.

Twarda 6.

W latach międzywojennych mieściły się tu biura organizacji żydowskich, m. in. Stowarzyszenia Moszaw Skejnim, ambulatorium warszawskiej gminy wyznaniowej, złożone z 14 gabinetów lekarskich, sali operacyjnej i apteki.

Ambulatorium działało również w okresie II wojny światowej, zapewniając opiekę medyczną mieszkańcom getta. W czasie wojny mieścił się tu także warsztat ślusarski firmy Lipszyc, w którym pracował Marek Zajdenfeld. W tym okresie mieszkał tu także Nachum Frydenberg.

Budynek jest świadkiem historii Żydów warszawskich i jednym z niewielu obiektów żydowskich w Warszawie, które przetrwały wojnę.

W 1965 r. wraz z założeniem urbanistycznym ulicy Twardej został wpisany do rejestru zabytków.

Twarda 6.

W prawej klatce schodowej, nad wejściami do dawnych gabinetów ambulatorium widoczne są jeszcze napisy informacyjne w językach: polskim, hebrajskim i jidysz.

Biały Budynek stanowi dziś centrum środowisk żydowskich, mieszczą się w nim różne organizacje oraz stołówka koszerna. Budynek służy jako siedziba Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, American Jewish Joint Distribution Committee, Klubu Młodzieży Żydowskiej, Resource Center, Redakcji Miesięcznika Midrasz, biura podróży Shalom, Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej. Odbywają się tu spotkania, wykłady i odczyty.

W 1994 r. podczas remontu budynku pod podłogą znaleziono 180 dokumentów. Ponad połowa z nich pochodzi z okresu przedwojennego, część dokumentów pochodzi z getta. Pod podłogą znajdowały się także dokumenty z 1946 r.: bilet do kina i rachunek za remont mieszkania.

Twarda 6

Przypuszcza się, że dokumenty zostały zastosowane po wojnie jako warstwa izolacyjna pod drewnianą podłogą. To pozwoliło im przetrwać do naszych czasów. Ponieważ 50 lat leżały w suchym piasku, bez dostępu światła, większość z nich zachowała się w niezwykle dobrym stanie.

Jan Jagielski, kierownik Działu Dokumentacji Zabytków Żydowskiego Instytutu Historycznego im. E. Ringelbluma, uważa znalezione dokumenty za bardzo cenne i ciekawe źródło, pokazujące życie zwykłych ludzi w getcie. Na zdjęciach widzimy osoby, poznajemy tajemnice ich życia, przez co dokumenty te żyją.

Cały artykuł dostępny jest tutaj: http://tinyurl.com/c4ogkp2

W związku z planowaną budową wieżowca przewidywana jest rozbiórka Białego Budynku. W Warszawie zawiązała się grupa działająca na rzecz zachowania obiektu.

*Arek*
www.zwiedzajznami.com.pl