Witryna sklepu „Bracia Pakulscy”. Foto: Muzeum Historycznego m.st. Warszawy

Przed wojną w prowadzeniu sklepów kolonialnych, czyli używając języka współczesnego „Delikatesów”, konkurowały ze sobą dwie firmy: „Bracia Pakulscy” oraz „Bracia Hirszfeld”.

Delikatesów, oczywiście, było nieco więcej ale te dwa przedsiębiorstwa handlowe cieszyły się największym prestiżem.

Każde z nich miała swoich wiernych klientów: Pakulskich wybierali tradycjonaliści, pamiętający o dziewiętnastowiecznych korzeniach handlowej rodziny, Hirszfeldów – amatorzy eleganckiej nowoczesności w sklepowym wnętrzu.

Zaułek „Braci Pakulskich” przy placu Konstytucji.

„Bracia Hirszfeld” mieli dwa sklepy w prestiżowej warszawskiej lokalizacji – na Nowym Świecie i Marszałkowskiej.

W roku 2004 jeden z narożników placu Konstytucji otrzymał nazwę „Zaułek Braci Pakulskich”, warto zatem przypomnieć, czym zajmowali się bracia.

Pełna nazwa firmy brzmiała: „Bracia Pakulscy. Skład Win i Towarów Kolonialnych”. Założycielem sklepu przy Brackiej 22, róg Chmielnej był Antoni Pawłowski.

Zaułek „Braci Pakulskich” przy placu Konstytucji.

W 1899 firmę po Antonim Pawłowskim odziedziczył jego bratanek Feliks Pawłowski, będący wielkim miłośnikiem nowinek technicznych. Jako pierwszy doprowadził do swojego sklepu gaz i linię telefoniczną.

W 1909 rozkwitające przedsiębiorstwo przejęli trzej bracia, którzy pracowali u Pawłowskiego od około roku1900 jako subiekci. Byli to Wacław, Adam i Jan Pakulscy.

Reklama firmy „Bracia Pakulscy”. 27 listopada 1936 roku. Kurier Warszawski.

W okresie międzywojennym zarząd i sklep główny mieściły się przy tym samym narożniku Chmielnej i Brackiej, zaś firma miała siedem sklepów filialnych: Marszałkowska 110, Marszałkowska 57 róg Śniadeckich, Krucza 22, Francuska 14, Raszyńska 15.

Przy Krochmalnej 22 firma miała swe piwnice centralne, a przy Kazimierzowskiej 64 podległą sobie wytwórnię konserw „Wanda”.

Jako ciekawostkę, związaną z firmą, można potraktować fakt, że okresie międzywojennym „Bracia Pakulscy” mieli wyłączność na import win i kawioru z ZSRR.

Wacław i Jan zmarli w roku 1934, zaś Adam w 1942. Po śmierci ostatniego z braci firmę prowadził syn Adama, Jerzy.

Podczas Powstania Warszawskiego cały majątek rodziny Pakulskich uległ zniszczeniu, a to co ocalało zarekwirowali Niemcy.

Sklep „Braci Pakulskich” w roku 1947.

Wydawało się, że koniec wojny wyznaczy nowy etap w działalności przedsiębiorstwa handlowego. Firma podniosła się z upadku, otworzono sklepy przy Brackiej i Francuskiej oraz stworzono od podstaw filię w Katowicach. Uruchomiono również fabrykę konserw na Kamionku przy Owsianej 14.

Niestety, nowa władza nie widziała miejsca na rynku dla prywatnych handlowców. W 1950, na podstawie Zarządzenie Ministra Handlu Wewnętrznego z dnia 12 sierpnia 1949, firmę znacjonalizowano (ustanowiono przymusowy zarząd państwowy) i tak upadł jeden z symboli dawnej Warszawy.

Miejsce dla upamiętnienia znanej, przedwojennej firmy wybrano nieprzypadkowo. Niedaleko zaułku, róg Marszałkowskiej i Śniadeckich, przed wojną, mieścił się jeden ze sklepów firmy „Bracia Pakulscy. Skład Win i Towarów Kolonialnych”.

*Arek*

Terminy wydarzeń: www.zwiedzajznami.com.pl

Facebook: https://www.facebook.com/ArktourWHU

Sklep Braci Pakulskich w Otwocku.

17 grudnia 1936 roku. Kurier Czerwony