Pałac Staszica około roku 1880. Foto: Archiwum Państwowe w Warszawie.
Gdyby ksiądz Benedykt Chmielowski miał okazję napisać współcześnie przewodnik po Warszawie, zapewne notatka, dotycząca pałacu stojącego za pomnikiem Mikołaja Kopernika brzmiałaby „Pałac Staszica, jaki jest, każdy widzi”. Rzeczywiście, neoklasycystyczna bryła zamykającego perspektywę Krakowskiego Przedmieścia gmachu powszechnie nazywanego Pałacem Staszica, znana jest chyba każdemu mieszkańcowi Warszawy.
Pałac. Czytaj dalej
Obraz Canaletta w zbiorach Zamku Królewskiego w Warszawie.
Porównanie nietypowe, a po to aby można je było zobaczyć, trudziło się aż trzech malarzy!
Pierwszym był Bernardo Bellotto, bardziej znany jako Canaletto, nadworny malarz Stanisława II Augusta. Zatrzymał się na dworze ostatniego króla Polski w roku 1767, podróżując do Petersburga, dał się jednak przekonać, że w Warszawie też jest ładnie i nie ma co dalej jechać. Został w Warszawie do końca życia, a jego potomkowie do dzisiaj stąpają po warszawskim bruku.
Elektrownia tramwajowa w Warszawie.
W 1891 r. uruchomiono ruch tramwajów elektrycznych na pierwszej sieci w Halle (Saale). Na terenie imperium rosyjskiego elektryczne tramwaje ruszyły w roku 2 maja 1892 w Kijowie i dało to zielone światło dla elektryfikacji linii w innych rosyjskich miastach. Pierwszym miastem w Królestwie Polskim, w którym uruchomione elektryczne linie tramwajowe była Łódź. Tam pierwszy przejazd pojazdu elektrycznego miał miejsce 23 grudnia 1898 roku.
Kamienica została wzniesiona dla Dawida Bachracha w roku 1935. Rok później właściciel kamienicy wystarał się o zgodę na urządzenie kina w budynku i w roku 1938 odbył się pierwszy seans w „Feminie”. Femina to po łacinie kobieta i nazwa kina sugerowała do kogo skierowany będzie repertuar. Grano przede wszystkim melodramaty i romanse.
Po zajęciu Warszawy we wrześniu 1939 w salach kinowych Niemcy ulokowali rewię. Rewia nie zagrzała miejsca, gdyż kamienica znalazła się na terenie getta, zamieniając się w jeden z najważniejszych lokali w dzielnicy zamkniętej. 20 czerwca 1941 otwarto „Teatr Femina”. Dyrektorem literackim i artystycznym został Jerzy Jurandot, a Stefania Grodzieńska, jego żona, występowała na scenie.
Mimo, że cała przedwojenna zabudowa wokół budynku z adresem Mariańska 1 zniknęła, dom, wbrew wszystkiemu, trwa nadal. W przeszłości czyniono zakusy, by gmach wykreślić z rejestru zabytków, doprowadzić do rozbiórki, a działkę sprzedać ale, szczęśliwie, nic z tego nie wyszło.|
Budowę kamienicy, wzniesionej według projektu Henryka Juliana Gaya, ukończono w roku 1925. Realizacją projektu zajęła się firma budowlana Bracia Horn i Rupiewicz. Sygnatury projektanta i firmy budowlanej znajdziemy na fasadzie budynku. Inwestycję finansowała Kasa Chorych, gdyż to dla tej instytucji gmach był wznoszony. Informację o tym, kto był inwestorem odczytamy w kartuszu nad wejściem, a o tym, że w roku 1935 wprowadziła się do budynku Ubezpieczalnia Społeczna dowiemy się z napisu w tympanonie wieńczącym elewację frontową. Datę zmiany właściciela musimy ustalić sobie Czytaj dalej
Nie jest jasne kto zaprojektował kamienicę, nazywaną „Pod Sowami. Wskazywany jest duet architektów, złożony z Henryka Stiffelmana i Stanisława Weissa, znany z wielu realizacji w Warszawie lub brat inwestora, Bronisław Massalski. Inwestorem, wykładającym pieniądze na budowę kamienicy był książę Witold Massalski. Pracując jako wysoki urzędnik kolei Imperium Rosyjskiego książę zgromadził spory kapitał. Gdy wrócił do Polski, wówczas jeszcze znajdującej się pod zaborem rosyjskim, zamieszkał w apartamencie przy ulicy Lwowskiej 13 i zdecydował się zainwestować posiadane środki. Uznał, że budowa domów dochodów będzie właściwym sposobem lokaty nadwyżek finansowych.
Nowa Oranżeria w Łazienkach Królewskich.
Aktualnie w Łazienkach Królewskich możemy wejść do Starej Oranżerii, by zachwycić się rzeźbami, wystawionymi w galerii, oraz teatrem z czasów Stanisława II Augusta lub do Nowej Oranżerii, by, jak mawiał król Julian, dokonać aktu konsumpcji, gdyż mieści się w niej restauracja „Belvedere”.
W historii Łazienek „wystąpiły” jeszcze dwie inne, dzisiaj nie istniejące, oranżerie. Jedną z nich możemy zobaczyć na prezentowanej pocztówce, wydanej w roku 1914. Jest to Oranżeria Nieborowska, a o tym, skąd nazwa, dlaczego ją wzniesiono i z jakiego powodu zniknęła kilka słów poniżej.
Warszawy historia ukryta 